Ung thư tuyến tiền liệt là một trong những căn bệnh ung thư phổ biến ở nam giới, đặc biệt là khi tuổi tác tăng dần. Tầm soát sớm là cách tốt nhất để phát hiện bệnh kịp thời và nâng cao khả năng điều trị. Vậy nam giới ở độ tuổi nào nên kiểm tra ung thư tuyến tiền liệt? Bài viết này của tiền liệt tuyến sẽ cung cấp câu trả lời dựa trên những nghiên cứu và khuyến nghị mới nhất.
Nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt
Tuyến tiền liệt là một bộ phận quan trọng của hệ sinh sản nam giới, có nhiệm vụ sản xuất tinh dịch và một số hormone sinh dục nam.
Tuy nhiên, tuyến này cũng dễ bị tổn thương khi nam giới già đi, đặc biệt là có nguy cơ phát triển thành ung thư. Theo các chuyên gia, nguy cơ mắc ung thư tuyến tiền liệt sẽ gia tăng theo độ tuổi.
Dữ liệu từ Tổ chức Ung thư toàn cầu (GLOBOCAN) cho thấy rằng nam giới dưới 50 tuổi ít có nguy cơ mắc ung thư tuyến tiền liệt, với tỷ lệ khoảng 1/350.
Nhưng khi bước vào độ tuổi 50-59, tỷ lệ này tăng lên 1/52. Đặc biệt, đối với những người trên 65 tuổi, nguy cơ có thể lên đến gần 60%.
Độ tuổi lý tưởng để bắt đầu làm tầm soát
Vậy độ tuổi nào nên kiểm tra ung thư tuyến tiền liệt được khuyến cáo là bao nhiêu? Các khuyến nghị hiện tại cho rằng nam giới nên bắt đầu tầm soát ung thư tuyến tiền liệt khi bước vào tuổi 50.
Tuy nhiên, nếu có người thân trực hệ như cha, ông, anh em ruột mắc ung thư tuyến tiền liệt, việc tầm soát nên bắt đầu từ 45 tuổi.
Điều này cũng áp dụng đối với những người có người thân nữ mắc ung thư vú, buồng trứng hoặc tuyến tụy, vì những loại ung thư này có liên quan đến yếu tố di truyền và làm tăng nguy cơ mắc ung thư tuyến tiền liệt.
Các phương pháp tầm soát ung thư tuyến tiền liệt
Hiện nay, có hai phương pháp chính để tầm soát ung thư tuyến tiền liệt, đó là xét nghiệm nồng độ kháng nguyên tuyến tiền liệt (PSA) và thăm khám qua ngả trực tràng (DRE):
- Xét nghiệm PSA: Đây là một xét nghiệm máu nhằm đo nồng độ PSA, một protein được sản xuất bởi tuyến tiền liệt. Nồng độ PSA cao có thể là dấu hiệu cảnh báo tuyến tiền liệt đang gặp vấn đề, bao gồm cả ung thư. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng mức PSA có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như tuổi tác và di truyền.
- Thăm khám qua ngả trực tràng (DRE): Đây là phương pháp cho phép bác sĩ kiểm tra kích thước, hình dạng và kết cấu của tuyến tiền liệt qua thành trực tràng. Nếu phát hiện bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, như sự cứng chắc hoặc có u cục, bác sĩ sẽ chỉ định các bước kiểm tra sâu hơn.
Ngoài ra, thang điểm Gleason cũng được sử dụng để đánh giá mức độ ác tính của các tế bào ung thư. Điểm số càng thấp, nguy cơ tiến triển ung thư càng thấp và tiên lượng điều trị tốt hơn.
Dấu hiệu cảnh báo ung thư tuyến tiền liệt ở nam giới
Ung thư tuyến tiền liệt thường không gây ra triệu chứng ở giai đoạn đầu, khiến việc phát hiện sớm trở nên khó khăn. Tuy nhiên, ở giai đoạn muộn hơn, một số dấu hiệu cảnh báo có thể xuất hiện:
- Tiểu đêm nhiều lần hoặc cảm giác không tiểu hết.
- Tiểu khó, dòng nước tiểu yếu hoặc gián đoạn.
- Đau rát khi tiểu.
- Máu trong nước tiểu hoặc tinh dịch.
- Khó cương cứng hoặc đau khi xuất tinh.
- Đau lưng dưới, đau ở hông hoặc vùng chậu.
Khi xuất hiện các triệu chứng này, nam giới nên gặp bác sĩ để kiểm tra và thực hiện các bước tầm soát cần thiết.
Các phương pháp điều trị ung thư tuyến tiền liệt phổ biến
Việc điều trị ung thư tuyến tiền liệt phụ thuộc vào giai đoạn bệnh và tình trạng sức khỏe của bệnh nhân. Các phương pháp phổ biến bao gồm:
- Phẫu thuật cắt bỏ tuyến tiền liệt: Thường được áp dụng cho các trường hợp phát hiện sớm, khi ung thư chưa lan rộng.
- Xạ trị: Được sử dụng để tiêu diệt tế bào ung thư bằng bức xạ, thường áp dụng ở các giai đoạn giữa.
- Hóa trị: Được chỉ định khi ung thư đã lan ra ngoài tuyến tiền liệt hoặc khi các phương pháp điều trị khác không còn hiệu quả.
- Liệu pháp nội tiết: Phương pháp này nhằm hạ thấp lượng testosterone – loại hormone có vai trò thúc đẩy sự phát triển của ung thư tuyến tiền liệt.
Ngoài ra, liệu pháp miễn dịch có thể được sử dụng để kích hoạt hệ miễn dịch chống lại tế bào ung thư.
Thói quen sống giúp hỗ trợ điều trị
Chế độ sinh hoạt hợp lý đóng vai trò quan trọng trong quá trình điều trị ung thư tuyến tiền liệt. Một số gợi ý bao gồm:
- Chế độ ăn uống lành mạnh: Bổ sung nhiều rau xanh và trái cây, đồng thời giảm bớt thực phẩm chứa nhiều chất béo bão hòa sẽ giúp nâng cao sức khỏe tổng thể và hỗ trợ quá trình điều trị.
- Tập thể dục thường xuyên: Duy trì thói quen tập thể dục đều đặn giúp giảm nguy cơ tái phát ung thư và cải thiện tâm trạng.
- Giữ tinh thần lạc quan: Tinh thần tích cực sẽ giúp quá trình điều trị hiệu quả hơn và giảm căng thẳng cho người bệnh.
Kết luận
Tầm soát ung thư tuyến tiền liệt là bước quan trọng để bảo vệ sức khỏe nam giới, đặc biệt đối với những người từ 50 tuổi trở lên hoặc có yếu tố nguy cơ cao.
Việc phát hiện sớm sẽ giúp tăng khả năng điều trị thành công và cải thiện chất lượng cuộc sống. Nam giới nên chủ động trong việc tầm soát và duy trì thói quen sống lành mạnh để giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh.
